Trong khi cả thế giới vẫn đang dõi theo cuộc đua ô tô điện giữa các ông lớn như Tesla, BYD hay VinFast, một cuộc cách mạng âm thầm khác đang diễn ra – nơi pin lithium vượt ra khỏi vai trò “bình điện cho xe”, để trở thành hạ tầng năng lượng chiến lược cho một nền kinh tế mới. Đặc biệt tại Việt Nam, các đơn vị phân phối và cung cấp thiết bị đang tích cực thúc đẩy ứng dụng pin lithium trong nhiều ngành công nghiệp, tạo nên sự chuyển đổi mạnh mẽ.
Cuộc dịch chuyển lặng lẽ nhưng quyết liệt
Trong nhiều năm, pin lithium được gắn chặt với câu chuyện xe điện. Cái tên lithium – đặc biệt là các dòng LFP (Lithium Iron Phosphate) hay NMC – gần như đồng nghĩa với sự trỗi dậy của ngành ô tô điện toàn cầu. Tuy nhiên, khi nhìn kỹ vào bản đồ đầu tư năng lượng hiện nay, có thể thấy một điều đang thay đổi căn bản: pin lithium không còn là công nghệ chỉ phục vụ cho di chuyển, mà đang dần trở thành nền tảng lưu trữ và vận hành của cả hệ thống công nghiệp, logistics và đô thị hóa.
Một báo cáo của IEA công bố năm 2024 cho biết: chỉ 58% nhu cầu pin lithium trong 10 năm tới sẽ đến từ các phương tiện giao thông sử dụng năng lượng điện, còn lại 42% sẽ thuộc về các lĩnh vực khác như lưu trữ năng lượng (ESS), nhà máy, hạ tầng công cộng và thiết bị công nghiệp.
Những vùng ứng dụng mới của lithium
Tại Việt Nam, bức tranh cũng đang có nhiều điểm chuyển động rõ nét. Những nơi từng gắn bó tuyệt đối với xe nâng dầu – như các kho logistics, trung tâm hàng hóa, nhà máy điện tử – nay đang chuyển dần sang sử dụng xe nâng điện pin lithium. Các thương hiệu hàng đầu như Interlift và Baoli, qua sự phân phối của TFV, đã đồng loạt giới thiệu các dòng xe nâng điện tích hợp pin lithium LFP, kết hợp hệ thống BMS theo dõi thời gian thực, sạc nhanh, và không cần bảo dưỡng như ắc quy chì truyền thống.
Không chỉ trong logistics, lĩnh vực viễn thông cũng đang chứng kiến sự chuyển dịch tương tự. Nhiều nhà mạng, trong đó có Viettel, đã bắt đầu thay thế pin lưu trữ tại các trạm thu phát sóng di động (BTS) từ ắc quy chì sang pin lithium, nhằm tăng độ bền, giảm thời gian thay thế và loại bỏ nguy cơ rò rỉ axit, đặc biệt tại các vùng sâu vùng xa khó tiếp cận hạ tầng điện ổn định.
Lưu trữ năng lượng – thị trường lớn hơn cả ô tô điện?
Năm 2025 được dự báo là bước ngoặt quan trọng của ngành lưu trữ điện phi giao thông. Các hệ thống ESS (Energy Storage System) sử dụng pin lithium đã chính thức bước ra khỏi vai trò “phụ trợ cho điện mặt trời” để trở thành trụ cột mới cho an ninh năng lượng phân tán.
Tại Mỹ, 9/10 dự án điện gió – điện mặt trời mới trong năm 2024 đều tích hợp ESS lithium. Ở Trung Quốc, các thành phố như Thâm Quyến, Vũ Hán, Hạ Môn đã triển khai ESS quy mô đô thị, giúp ổn định điện áp và điều phối nguồn điện cho cả mạng lưới giao thông thông minh.
Tại Việt Nam, một số khu công nghiệp tại Hải Phòng, Bắc Ninh và Bình Dương đã bắt đầu thử nghiệm hệ ESS cho toàn cụm nhà xưởng, sử dụng điện mặt trời ban ngày và phát lại vào ca đêm – góp phần giảm áp lực lên điện lưới quốc gia.
Vấn đề liệu có phải ở công nghệ?
Pin lithium đã sẵn sàng cho cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp Việt Nam vẫn đang mắc kẹt ở cấp độ “mua thiết bị về dùng thử” mà chưa xây dựng chiến lược chuyển đổi vận hành năng lượng bài bản. Hạ tầng sạc chưa đồng bộ, chưa có tiêu chuẩn lưu trữ pin công nghiệp thống nhất, cùng thiếu các quy định xử lý – tái chế pin sau sử dụng, khiến tiến trình chuyển đổi còn chậm.
Luật Điện lực sửa đổi và Chiến lược quốc gia về năng lượng tái tạo đã đề cập đến ESS, nhưng chưa có hành lang cụ thể cho doanh nghiệp được lưu trữ, bán điện hoặc miễn thuế đầu tư cho hệ thống pin. Điều này gây cản trở cho nhiều doanh nghiệp, dù họ nhận thấy rõ tiềm năng và nhu cầu ứng dụng pin lithium.
Có thể thấy, nếu coi năng lượng là mạch máu của nền kinh tế hiện đại, thì pin lithium chính là hồng cầu phân tán, giúp lưu thông điện năng thông minh, an toàn và hiệu quả hơn bất kỳ công nghệ nào từng có trước đó. Với vai trò là nhà phân phối và tư vấn hàng đầu tại Việt Nam, TFV cùng các thương hiệu xe nâng điện hàng đầu như Interlift và Baoli đang góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của nền kinh tế năng lượng sạch.
Dữ liệu từ bài báo được tổng hợp bởi Đội ngũ Interlift.
